Lê Vy
Việc nhập tịch cầu thủ gây tranh cãi nhưng nếu áp dụng đúng cách, đây có thể là chiến lược hiệu quả giúp đội tuyển quốc gia bứt phá, như những gì Morocco và Algeria đã làm được.
Trong những năm gần đây, việc các đội tuyển Đông Nam Á như Indonesia hay Malaysia tích cực nhập tịch cầu thủ đã gây ra nhiều tranh luận trái chiều trong cộng đồng bóng đá Việt Nam. Không ít người cho rằng, cách làm này chỉ là giải pháp “ăn xổi”, dễ dẫn đến hệ quả tiêu cực như trường hợp từng xảy ra với Trung Quốc hay Singapore. Tuy nhiên, nếu nhìn nhận toàn diện hơn, sẽ thấy rằng chính sách nhập tịch khi được áp dụng đúng cách lại là con đường hiệu quả để giúp các đội tuyển quốc gia bứt phá, và điều đó đang được chứng minh rõ ràng qua những tấm gương thành công như Morocco hay Algeria.
Morocco: Thành công đến từ chiến lược nhập tịch đúng đắn
Maroc là minh chứng tiêu biểu cho việc xây dựng đội tuyển dựa trên các cầu thủ nhập tịch. Tại World Cup 2018, trong số 23 tuyển thủ Morocco, có đến 17 người sinh ra và lớn lên tại châu Âu chủ yếu ở Pháp, Hà Lan, Tây Ban Nha và Bỉ. Chính nhờ nguồn lực ấy, Maroc không chỉ góp mặt ở sân chơi lớn nhất hành tinh mà còn để lại nhiều ấn tượng. Đặc biệt, tại World Cup 2022, Morocco đã làm nên kỳ tích khi lọt vào tới bán kết và có được thành tích tốt nhất trong lịch sử bóng đá châu Phi với 14/26 cầu thủ trong đội hình là nhập tịch.
Hiện tại, Morocco đang đứng đầu bảng E ở vòng loại World Cup khu vực châu Phi, và gần như chắc chắn góp mặt tại World Cup 2026 lần thứ ba liên tiếp. Rõ ràng, chính sách nhập tịch không làm “tàn lụi” bóng đá quốc gia này, mà ngược lại, là nền tảng để họ cạnh tranh sòng phẳng với các ông lớn toàn cầu.
Algeria: Bản sắc không phai dù dùng cầu thủ gốc ngoại
Tương tự Morocco, đội tuyển Algeria cũng thường xuyên gọi những cầu thủ gốc Algeria sinh ra tại Pháp nơi có cộng đồng di cư đông đảo. Thành công đỉnh cao là chức vô địch CAN Cup 2019, và hiện tại họ cũng đang đứng đầu bảng G ở vòng loại World Cup 2026. Algeria cho thấy, nhập tịch cầu thủ không đồng nghĩa với đánh mất bản sắc, mà chính là tận dụng những gì tốt nhất cho mục tiêu quốc gia.
Indonesia: Nhập tịch không làm suy yếu đào tạo trẻ
Một số ý kiến lo ngại rằng nhập tịch nhiều sẽ khiến cầu thủ nội mất động lực, ảnh hưởng đến công tác đào tạo trẻ. Tuy nhiên, thực tế tại Indonesia lại đang phản bác điều đó. Trong khi đội tuyển quốc gia của họ có nhiều gương mặt nhập tịch từ Hà Lan, Nigeria, Bỉ…, thì lứa cầu thủ U17 chủ yếu là nội địa vẫn thi đấu cực kỳ nổi bật. Đội U17 Indonesia từng thắng đậm U17 Việt Nam 5-0 tại giải Đông Nam Á 2023 và giành vé tham dự U17 World Cup.Điều đó cho thấy, việc nhập tịch các cầu thủ giỏi không làm các tài năng bản địa thui chột, mà ngược lại, tạo ra áp lực cạnh tranh cần thiết, giúp họ trưởng thành nhanh hơn.
Ngay tại Maroc, từ con số 17/23 cầu thủ nhập tịch năm 2018, đến World Cup 2022 đã giảm còn 14/26. Điều đó phần nào cho thấy sự tiến bộ và nỗ lực từ chính các cầu thủ nội địa, không muốn đánh mất cơ hội khoác áo đội tuyển.
ĐT Việt Nam sẽ làm gì?
Người Đông Nam Á, trong đó có Việt Nam, vốn có hạn chế nhất định về thể hình, thể lực và tốc độ so với các nền bóng đá hàng đầu như Nhật Bản, Hàn Quốc hay Uzbekistan. Với thực tế đó, việc nâng cao chất lượng đội tuyển quốc gia chỉ bằng đào tạo trẻ sẽ rất khó tạo đột phá trong thời gian ngắn. Trong khi đó, nếu tận dụng tốt chính sách nhập tịch cầu thủ gốc Việt hoặc cầu thủ gốc ngoại đủ điều kiện, đội tuyển có thể gia tăng sức mạnh rõ rệt, từ đó tạo nền tảng để các cầu thủ trong nước nỗ lực hơn nhằm giữ được vị trí.
Nhập tịch không phải là sự lười biếng trong xây dựng bóng đá, mà là một chiến lược phát triển thực tế, có điều kiện và mục tiêu rõ ràng. Đó là cách mà những đội bóng như Maroc, Algeria đang làm và thu được thành quả. Indonesia và Malaysia cũng đang đi theo con đường này với sự đầu tư bài bản hơn bao giờ hết. Sẽ không bất ngờ nếu trong vài năm tới, họ trở thành những thế lực mới ở châu Á.
Nếu Việt Nam muốn theo kịp và vươn xa trên bình diện châu lục, đã đến lúc chúng ta nên suy nghĩ nghiêm túc và cởi mở hơn về chính sách nhập tịch cầu thủ không chỉ để giải bài toán thành tích, mà còn để tạo ra một môi trường cạnh tranh thực sự trong nội bộ đội tuyển quốc gia. Và biết đâu, chính nhờ đó, những tài năng trẻ của chúng ta mới thực sự lớn lên và vươn ra thế giới.
* Độc giả Quang Huy - Đà Nẵng
Lê Vy
