Bài học đắt giá: Giao xe cho con chưa đủ điều kiện lái xe có thể phải ngồi tù

Việc giao xe cho người chưa đủ tuổi không chỉ vi phạm quy định pháp luật mà còn tiềm ẩn nguy cơ tai nạn nghiêm trọng. Trường hợp tại Hải Dương, một người mẹ đã bị tuyên án 6 tháng tù vì để con trai chưa đủ điều kiện điều khiển xe máy điện gây tai nạn.

Ngày 11/3/2025, Tòa án nhân dân huyện Ninh Giang (Hải Dương) đã mở phiên tòa xét xử sơ thẩm và tuyên phạt bị cáo Lê Thị L. (sinh năm 1980, trú tại xã Văn Hội) 6 tháng tù về tội "Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ".

Diễn biến vụ việc

Theo cáo trạng, vào tháng 6/2024, chị L. đã mua một chiếc xe máy điện nhãn hiệu Xmen, mang biển số 34MĐ4-015.6x với giá 7 triệu đồng tại một cửa hàng ở Hưng Long (Ninh Giang). Đáng nói, chiếc xe này không có giấy đăng ký hợp pháp.

Sau khi mua xe, chị L. đã giao xe cho con trai mình là Quản Đ.L. (sinh năm 2009) sử dụng để đi học tại Trường THPT Quang Trung (Ninh Giang). 

Tuy nhiên, theo quy định của pháp luật, người điều khiển xe máy điện phải đủ 16 tuổi trở lên, trong khi thời điểm đó, Đ.L. mới 15 tuổi và chưa đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông.

Đến ngày 14/8/2024, trong lúc điều khiển xe máy điện và chở theo em họ đi chơi, Đ.L. đã xảy ra va chạm nghiêm trọng. Khi di chuyển trên đường tỉnh 396 (thuộc địa bàn xã Văn Hội) với tốc độ khoảng 30 km/h, Đ.L. bất ngờ chuyển hướng sang trái để quay đầu xe nhưng không quan sát kỹ. 

Hậu quả là xe máy điện của Đ.L. đã tông vào xe máy mang biển số 34P3-385x do anh Đoàn Văn Th. (sinh năm 1988, trú tại xã Văn Hội) điều khiển. Trên xe của anh Th. còn chở theo con trai là bé Đoàn Trung H. (sinh năm 2015).

Vụ va chạm khiến anh Th. và bé H. bị thương nặng và phải nhập viện cấp cứu tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Hải Dương. Kết quả giám định cho thấy, anh Th. bị tổn thương cơ thể 90%, còn bé H. bị tổn thương 37%. Hai phương tiện trong vụ tai nạn chỉ bị hư hỏng nhẹ, nhưng hậu quả về con người là vô cùng nghiêm trọng.

Trách nhiệm pháp lý khi giao xe cho người chưa đủ điều kiện điều khiển

Vụ việc trên đặt ra câu hỏi về khung hình phạt dành cho những người giao xe cho người chưa đủ tuổi hoặc không có giấy phép lái xe.Theo quy định của pháp luật hiện hành, hành vi này có thể bị xử lý hành chính hoặc hình sự tùy vào mức độ nghiêm trọng.

Cụ thể, theo Nghị định 168/2024/NĐ-CP về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực giao thông đường bộ, có hiệu lực từ ngày 01/01/2025, cá nhân giao xe cho người không đủ điều kiện điều khiển sẽ bị phạt tiền từ 8 - 10 triệu đồng, trong khi tổ chức vi phạm có thể bị phạt từ 16 - 20 triệu đồng.

Về độ tuổi điều khiển phương tiện giao thông, pháp luật quy định:

• Người từ 16 tuổi trở lên được phép điều khiển xe gắn máy.
• Người từ 18 tuổi trở lên mới đủ điều kiện để được cấp giấy phép lái xe hạng A1, A, B1, B, C1, hoặc điều khiển xe máy chuyên dùng tham gia giao thông.

Bên cạnh đó, Điều 264 Bộ luật Hình sự 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định rõ các mức xử phạt hình sự đối với hành vi giao phương tiện cho cho người không đủ điều kiện điều khiển, bao gồm người không có giấy phép lái xe, đang trong tình trạng sử dụng rượu bia vượt ngưỡng cho phép, có chất kích thích hoặc không đáp ứng các điều kiện khác theo quy định, và gây hậu quả nghiêm trọng.

Mức phạt từ 10 - 50 triệu đồng hoặc cải tạo không giam giữ đến 3 năm nếu người được giao xe gây ra một trong các hậu quả sau:

• Gây tai nạn dẫn đến tử vong.
• Khiến một người bị thương với tỷ lệ tổn thương cơ thể từ 61% trở lên.
• Gây tổn hại sức khỏe cho từ hai người trở lên với tổng tỷ lệ thương tật từ 61% - 121%.
• Gây thiệt hại về tài sản từ 100 triệu đồng đến dưới 500 triệu đồng.

Mức phạt từ 50 - 200 triệu đồng hoặc phạt tù từ 6 tháng đến 3 năm nếu vi phạm thuộc một trong các trường hợp sau:

• Khiến 2 người tử vong.
• Gây thương tích cho từ 2 người trở lên với tổng tỷ lệ tổn thương từ 122% - 200%.
• Gây thiệt hại về tài sản từ 500 triệu đồng đến dưới 1,5 tỷ đồng.

Mức phạt tù từ 2 - 7 năm nếu vi phạm dẫn đến hậu quả nghiêm trọng hơn, bao gồm:

• Làm chết từ 3 người trở lên.
• Gây thương tích hoặc tổn hại sức khỏe cho từ 3 người trở lên, với tổng tỷ lệ tổn thương từ 201% trở lên.
• Gây thiệt hại về tài sản từ 1,5 tỷ đồng trở lên.

Ngoài các hình phạt nêu trên, người vi phạm còn có thể bị phạt tiền bổ sung từ 10 - 30 triệu đồng.