Mai Hương
Bắt đầu từ năm 2026, các mẫu ôtô điện tại Trung Quốc sẽ phải tuân thủ tiêu chuẩn an toàn mới, trong đó có quy định nghiêm ngặt về hệ thống phanh và chế độ lái một bàn đạp.
Nội dung chính
Quyết định này được kỳ vọng sẽ tác động mạnh đến ngành công nghiệp xe điện, không chỉ trong nước mà cả trên quy mô toàn cầu.
Quy định mới siết chặt chế độ phanh và kiểm soát lái
Trung Quốc vừa công bố bộ tiêu chuẩn quốc gia mới dành cho hệ thống phanh trên xe con, chính thức áp dụng với các mẫu xe mới được cấp phép từ ngày 1/1/2026.
Trong đó, quy định liên quan đến chế độ lái một bàn đạp – tính năng từng được nhiều hãng xe điện ca ngợi – sẽ có hiệu lực kể từ ngày 1/1/2027.
Một trong những điểm đáng chú ý nhất là việc cấm các hãng thiết lập mặc định chế độ one pedal – tính năng cho phép xe tự động giảm tốc hoặc dừng lại khi người lái thả chân khỏi bàn đạp ga.
Cơ quan quản lý an toàn giao thông Trung Quốc cho rằng cách điều khiển này khiến người điều khiển dễ chủ quan và phản ứng chậm trong những tình huống khẩn cấp cần phanh gấp.
Theo quy định mới, nếu nhà sản xuất vẫn cung cấp tính năng này thì phải thiết lập nó ở dạng tùy chọn người dùng kích hoạt, không được cài đặt làm chế độ mặc định khi xe khởi động.
Bắt buộc trang bị ABS và tăng cường cảnh báo giảm tốc
Bên cạnh việc điều chỉnh chế độ điều khiển, tiêu chuẩn mới còn yêu cầu tất cả xe con mới bắt buộc phải trang bị hệ thống phanh chống bó cứng (ABS).
Đây là công nghệ an toàn quan trọng giúp bánh xe không bị khóa trong tình huống phanh gấp, giữ ổn định hướng lái và giảm nguy cơ mất kiểm soát.
Ngoài ra, Trung Quốc cũng đưa ra yêu cầu mới liên quan đến hệ thống tái tạo năng lượng của xe điện.
Cụ thể, trong quá trình giảm tốc bằng cơ chế phanh tái tạo, nếu mức gia tốc âm vượt quá 1,3 m/s² thì đèn phanh phải được kích hoạt và duy trì cho đến khi xe giảm tốc xong.
Quy định này nhằm cảnh báo kịp thời cho phương tiện phía sau, hạn chế nguy cơ va chạm do giảm tốc bất ngờ – đặc biệt trong môi trường giao thông đô thị đông đúc.
Một bàn đạp: Tương lai tiện lợi hay rủi ro tiềm tàng?
Chế độ lái một bàn đạp (one pedal) từng được nhiều hãng xe – đặc biệt là Tesla quảng bá như một phần của “cách mạng xe điện”.
Thay vì sử dụng hai bàn đạp như truyền thống, người lái chỉ cần một chân để tăng tốc và giảm tốc, nhờ vào cơ chế ghìm tốc tự động thông qua hệ thống tái tạo năng lượng.
Tính năng này xuất hiện trên nhiều dòng xe như Tesla Model 3, Mercedes EQ, BMW i3, Nio ES6, Xpeng G3… và thường được cài đặt mặc định ở mức ghìm mạnh.
Tuy nhiên, nhiều chuyên gia bắt đầu cảnh báo về nguy cơ mất phản xạ phanh nếu người lái quá phụ thuộc vào một thao tác.
Trong tình huống bất ngờ, họ có thể không kịp chuyển sang bàn đạp phanh hoặc thậm chí đạp nhầm chân ga – làm tăng nguy cơ tai nạn.
Chính Tesla cũng từng phải phản hồi trước các phản ánh từ người dùng và cơ quan chức năng.
Trong bản cập nhật phần mềm OTA 2023.2.13.1, hãng đã loại bỏ thiết lập mặc định bắt buộc chế độ one pedal và chuyển thành tùy chọn có thể bật/tắt trong menu.
Tác động lớn đến ngành xe điện toàn cầu
Việc Trung Quốc – quốc gia dẫn đầu toàn cầu về sản xuất và tiêu thụ ôtô điện – ban hành tiêu chuẩn cấm mặc định chế độ lái một bàn đạp không chỉ tác động đến thị trường nội địa, mà còn có thể tạo tiền lệ cho các quốc gia khác.
Trong bối cảnh xe điện đang ngày càng phổ biến, việc chuẩn hóa trải nghiệm vận hành và nâng cao tiêu chuẩn an toàn là điều tất yếu.
Các nhà sản xuất nội địa như BYD, Nio, Xpeng… sẽ cần cập nhật phần mềm, cấu hình và tài liệu hướng dẫn để đảm bảo tuân thủ quy định mới.
Đồng thời, các hãng quốc tế có kế hoạch vào thị trường Trung Quốc cũng sẽ phải thích ứng nhanh chóng.
Giới phân tích cho rằng quy định mới là bước tiến hợp lý trong quá trình hoàn thiện tiêu chuẩn an toàn cho thế hệ phương tiện năng lượng mới.
Với tốc độ phát triển hiện tại, việc kiểm soát rủi ro và đảm bảo tính nhất quán trong vận hành sẽ giúp ngành ôtô điện tăng trưởng bền vững hơn, tránh các sự cố đáng tiếc xuất phát từ thiết kế hoặc thói quen sử dụng chưa phù hợp.
Mai Hương
