Mai Hương
Trên nhiều tuyến phố đông đúc tại các đô thị lớn như Hà Nội, TP.HCM, không khó để bắt gặp hình ảnh những chiếc xe máy có biển số bị che khuất một cách cố tình.
Nội dung chính
Từ băng dính, decal đến khẩu trang – đủ mọi "chiêu trò" được sử dụng để làm mờ, che kín biển số xe.
Đáng chú ý, phần lớn những phương tiện này đều thuộc về lực lượng shipper hoặc tài xế xe ôm công nghệ.
Dù hành vi che biển số là vi phạm Luật Giao thông đường bộ và có thể bị phạt lên tới hàng triệu đồng, song thực tế cho thấy nhiều tài xế vẫn "bình thản" thực hiện. Lý do không chỉ đơn giản là để tránh bị cảnh sát giao thông xử phạt.
Anh Nguyễn Xuân T., tài xế GrabBike hơn 2 năm kinh nghiệm, chia sẻ: "Che biển số là cách nhanh nhất để trốn khỏi 'mắt thần' của công ty. Không mặc đồng phục, chở quá người, đi vào đường cấm – tất cả những lỗi đó đều bị hệ thống quét và xử lý nếu lộ biển. Có lần tôi bị khóa tài khoản chỉ vì đi nhầm đường."
Không dừng lại ở việc "né phạt nội bộ", việc che biển số còn mở ra những "lối thoát" linh hoạt hơn cho các tài xế trong cuộc đua doanh thu đầy khốc liệt.
Nhiều người sử dụng tài khoản để nhận đơn ngoài ứng dụng nhằm tránh bị trừ chiết khấu hoặc chia sẻ tài khoản cho người khác cùng chạy nhằm tích điểm thưởng từ các chương trình thi đua.
Vũ Anh K., sinh viên chạy BeFood, cho biết: "Em bận học nên để bạn chạy giúp. Biển xe khác, người khác nhưng cùng một tài khoản.Che biển là giải pháp sống còn để không bị hệ thống phát hiện."
Mặc dù thừa nhận biết rõ hành vi này là sai phạm nhưng nhiều shipper cho rằng "hiếm khi bị xử lý", đặc biệt là với xe máy – phương tiện chỉ có biển số phía sau, dễ che và khó kiểm soát trong điều kiện lưu lượng giao thông lớn.
Lỗ hổng giám sát hay áp lực sinh tồn?
Theo các chuyên gia giao thông, hiện tượng tài xế cố tình che biển số là biểu hiện rõ của sự thiếu hiệu quả trong công tác kiểm tra, xử phạt – đặc biệt ở cấp cơ sở.
Việc lực lượng chức năng không thường xuyên tuần tra hoặc xử lý chưa nghiêm khiến hành vi vi phạm trở nên "bình thường hóa".
Tuy nhiên, ở một góc nhìn khác, đây cũng là hệ quả của áp lực mưu sinh trong môi trường làm việc đầy cạnh tranh, nơi các tài xế công nghệ phải "cày cuốc" từng cuốc xe để đạt chỉ tiêu thưởng, doanh thu tối thiểu hay đơn giản là đủ sống qua ngày.
Khi các nền tảng đặt ra cơ chế thưởng phạt khắt khe mà không có phương án linh hoạt hỗ trợ người lao động, việc “lách luật” trở thành lựa chọn tất yếu của không ít người.
Cần giải pháp đồng bộ
Việc xử lý tình trạng này không thể chỉ dựa vào tăng mức phạt.
Giải pháp cần mang tính đồng bộ: siết chặt giám sát, cải tiến công nghệ nhận diện phương tiện – tài xế.
Đồng thời các công ty công nghệ cũng cần xem xét lại các chính sách thưởng – phạt để tránh tạo áp lực quá lớn khiến người lao động rơi vào tình thế phải đánh đổi đạo đức nghề nghiệp và cả pháp luật chỉ để tiếp tục công việc mưu sinh.
Hiện tượng che biển số không đơn thuần là một vi phạm nhỏ, mà là biểu hiện của một "vùng xám" đang mở rộng trong hệ sinh thái giao hàng công nghệ – nơi sự thiếu cân bằng giữa kiểm soát và hỗ trợ có thể gây ra nhiều hệ lụy khó lường hơn trong tương lai.
Mai Hương
